Οι Οινούσσες ή Οινούσσα είναι συστάδα νησιών του Βορείου Αιγαίου, αποτελούμενη από 1 κατοικημένο νησί και 8 μικρότερα. Βρίσκονται περίπου 2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Χίου και 8 χιλιόμετρα από τα παράλια της Τουρκίας. Το νησί έχει 826 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Ένα σύμπλεγμα εννέα μικρών νησιών και νησίδων, με ονόματα όπως Οινούσσα, Παναγιά, Βάτος, Γαϊδουρονήσι, Ποντικόνησο, Αρχοντόνησο, Ποντικούδικο, Λαιμούδικο και Πρασονήσια συνθέτουν τις Οινούσσες. Στην τελευταία απογραφή ο πληθυσμός τους αριθμούσε πάνω από χίλιες ψυχές. Οι άνθρωποι εδώ, είναι περήφανοι για τον τόπο τους, και τις αρχαίες ρίζες τους.
Οι Οινούσσες είναι ένα ησυχαστήριο για τους αναχωρητές του καλοκαιριού. Προστατευόμενη περιοχή, ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, είναι γεμάτη με όμορφους κολπίσκους για μπάνιο και παραλίες για όσους επικοινωνούν ευκολότερα με τη φύση όταν είναι μοναχικά παραδομένοι στη γλυκιά θαλπωρή της. Περιμετρικά το νησί διατρέχεται από ασφαλτοστρωμένο δρόμο που επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση στις περισσότερες παραλίες ακόμα και με τα πόδια, καθώς το μήκος του δεν ξεπερνά τα 18 χιλιόμετρα.
Οι Οινούσσες ήταν ανέκαθεν το νησί των καραβοκύρηδων. Τα πρώτα ελληνικά εμπορικά ατμόπλοια ήταν οινουσσιώτικα και ήταν αυτά που έγραψαν το πρώτο κεφάλαιο στη σύγχρονη ελληνική ναυτιλία. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί εφοπλιστές κατάγονται από εδώ. Ούτε ότι στο λιμάνι, τους επισκέπτες υποδέχεται το άγαλμα της Οινουσσίας μητέρας, που με το μαντήλι κατευοδώνει τα παιδιά της όταν ξεμακραίνουν για τα ταξίδια τους στους ωκεανούς, αλλά και μιας χάλκινης γοργόνας με στέμμα και ιστιοφόρο στο αριστερό της χέρι, αιώνια συντρόφου του ναυτικού στο πέλαγος. Στο νησί εκτάσεως μόλις 15 τ. χλμ. λειτουργούν όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης, αλλά προπάντων, Ναυτικό Λύκειο και Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού, που έχει αναδείξει περισσότερους από 1500 πλοιάρχους, οι οποίοι στελεχώνουν επάξια την παγκόσμια εμπορική ναυτιλία.
Το Ναυτικό Μουσείο φιλοξενεί τα σχέδια των ιστιοφόρων και των ατμόπλοιων, που εκτόξευσαν στις αρχές του 20ου αιώνα τις Οινούσσες στο διεθνές ναυτιλιακό στερέωμα. Τους καλοκαιρινούς μήνες, οι εφοπλιστές, οι καπεταναίοι και οι μετανάστες που έχουν τις ρίζες τους εδώ επιστρέφουν στον τόπο της καταγωγής τους, στη γενέθλια γη των γονέων τους, ανοίγουν τα αρχοντικά τους και μετατρέπουν το ακριτονήσι του Αιγαίου σε κοσμοπολίτικο θέρετρο.
Στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού με τις κεραμοσκεπές δεσπόζει ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών. Πλούσια διακοσμημένος με περίτεχνες αγιογραφίες και χιλιάδες τάματα, σφύζει από ζωή τον Δεκαπενταύγουστο, όταν οι Οινουσσιώτες αναβιώνουν το θρησκευτικό έθιμο της ταφής της Παναγίας.
Στην αρχαιότητα το νησί ήταν φημισμένο για το καλό κρασί του και πιστεύεται ότι από τη ρίζα της λέξης οίνος προέρχεται και το όνομα Οινούσσες. Η ονομασία Εγνούσα, που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι του νησιού προέρχεται από το αρχαία όνομα του φυτού λυγαριάς, «άγνος», που υπάρχει παντού στο νησί.
Αναφέρεται ήδη κατά τον 6ο αι. π.Χ. από τον Εκαταίο και αργότερα από τον Θουκυδίδη. Ο Ηρόδοτος μάς πληροφορεί ότι όταν οι Φωκαείς ζήτησαν από τους Χίους να τους επιτρέψουν να εγκατασταθούν εκεί, ύστερα από την καταστροφή της πόλης τους από τους Πέρσες, οι Χίοι αρνήθηκαν να τους πουλήσουν το νησί για να μην χάσουν τα εμπορικά προνόμια. Στο νησί δεν έχουν πραγματοποιηθεί συστηματικές ανασκαφές, έχουν εντοπιστεί όμως λιγοστές αρχαιότητες (οικιστικά λείψανα, ψηφιδωτά κλπ).[1]
Στο λιμάνι της Οινούσσας υπάρχει το άγαλμα της Οινουσσιώτισσας, μιας χάλκινης γοργόνας με στέμμα και ιστιοφόρο στο αριστερό χέρι. Το άγαλμα αποτελεί αναφορά στη ναυτική παράδοση του νησιού, καθώς οι ελάχιστοι πόροι των νησιών έστρεψαν τους κατοίκους προς τη ναυτιλία και δεν είναι τυχαίο ότι από εδώ κατάγονται πολλοί εφοπλιστές. Στο νησί βρίσκονται το Ναυτικό Λύκειο, το Ναυτικό Μουσείο, η Ακαδημία του Εμπορικού Ναυτικού, το Πνευματικό Κέντρο, ο ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου καθώς και η Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Οι Οινούσσες δεν φημίζονται για την κουζίνα τους, τις ατέλειωτες παραλίες ή τη νυχτερινή ζωή τους, όπως άλλα νησιά. Όμως, έχουν κάτι το οποίο είναι μοναδικό στο νησί. Αυτό είναι το Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, το οποίο βρίσκεται στο δυτικότερο σημείο του νησιού, πάνω από ένα λόφο μέσα σε ένα εντυπωσιακό τοπίο που συνδυάζει δάσος και θάλασσα.
Όπως και με πολλά νησιά της Ελλάδας, οι Οινούσσες έχει αυτό που θα λέγαμε απλή ομορφιά. Το νησί είναι ήσυχο, χαλαρωτικό και ότι πρέπει για ένα ρομαντικό διάλειμμα από την καθημερινότητα. Αλλά ένα ταξίδι στις Οινούσσες δεν θα ήταν ολοκληρωμένο χωρίς μια επίσκεψη στο μοναστήρι. Βρίσκεται μόνο 15 λεπτά από τη χώρα με αμάξι και είναι εύκολα προσβάσιμο. Η βόλτα με το αυτοκίνητο είναι επίσης εντυπωσιακή, επειδή όλη η διαδρομή είναι παραθαλάσσια. Ίσως βρεις μερικές και κατσίκες στο δρόμο! Όπως οδηγάς, θα σε χτυπήσει η φοβερή μυρωδιά των θάμνων: σκίνα, θρούπι και ρίγανη. Όσοι είστε πιο τολμηροί, μπορείτε να περπατήσετε μέχρι την πύλη του μοναστηριού.
Η ομορφιά και μοναδικότητα του νησιού εντοπίζεται πολύ πριν φτάσεις στο μοναστήρι. Αλλά, αυτό που κάνει το μοναστήρι μοναδικό είναι το γεγονός ότι παρ’ όλο που χτίστηκε σχετικά πρόσφατα σε σχέση με άλλα μοναστήρια, αρχές του ’60, ακολουθεί την Αγιορείτικη αρχιτεκτονική. Γι’ αυτό, ακόμα και αν δεν είσαι θρήσκος, μπαίνοντας στο μοναστήρι, αισθάνεσαι ένα μείγμα ιστορίας, γαλήνης και ομορφιάς το οποίο πρέπει να το βιώσεις.
Για να φτάσεις στις Οινούσσες, θα πρέπει να ταξιδέψεις πρώτα στη Χίο, το κοντινότερο νησί, με πλοίο ή αεροπλάνο και μετά με το τοπικό καράβι σε μια ώρα φτάνεις στον προορισμό σου. Εναλλακτικά, νοικιάζεις αυτοκίνητο ή παίρνεις ταξί από την χώρα της Χίου μέχρι την Λαγκάδα, μισή ώρα βόρεια. Από την Λαγκάδα, μικρά καΐκια σε φέρνουν στις Οινούσσες σε είκοσι λεπτά, αλλά χρειάζεται τηλεφωνική κράτηση. Αλλιώς, πάρε μέρος σε μια οργανωμένη εκδρομή κατευθείαν για τις Οινούσσες με καράβι από τον Πειραιά.
Εγγραφείτε για να βλέπετε τις τιμές των προσφορών τη στιγμή που θα εγγραφείτε!
Ελληνικά
English