Το Μέγαρο Μουσικής στη Νέα Παραλία.

Διακοσμητική κατασκευή ημισελήνου στη νέα παραλία. Η πρώτη μεγάλη νεότερη μνημειακή αστική παρέμβαση στην πόλη έγινε μετά την πυρκαγιά του 1917. Στα πλαίσια της αστικής ανάπλασης δημιουργήθηκε η Πλατεία Αριστοτέλους, σχεδιασμένη από τον Γάλλο αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ με τον κύριο άξονά της κάθετο προς τη θάλασσα και στοές με νεοβυζαντινά χαρακτηριστικά.

Από τα σύγχρονα μνημεία της συμπρωτεύουσας το πλέον αναγνωρίσιμο είναι ο Πύργος του ΟΤΕ, έργο του αρχιτέκτονα Αθανασιάδη, στην είσοδο της ΔΕΘ. Κτίστηκε το 1969 για να στεγάσει το περίπτερο του ΟΤΕ. Η ΔΕΘ/Helexpo αποτελεί συγκρότημα εκθεσιακών περιπτέρων και τα κτήρια ακολουθούν τις σύγχρονες τάσεις της αρχιτεκτονικής.

Στη Νέα Παραλία βρίσκεται σε περίοπτη θέση ο ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και στην Πλατεία Ελευθερίας το μνημείο του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.

Τα χαρακτηριστικότερα γλυπτά της πόλης αποτελούν το Γλυπτό ΔΕΘ στην Πλατεία Συντριβανίου και οι Ομπρέλες (1997) στη Νέα Παραλία, αμφότερα έργα του Γιώργου Ζογγολόπουλου.

Σημαντικά σύγχρονα αρχιτεκτονικά μνημεία χαρακτηρίζονται τα κτίρια του Α.Π.Θ. που ανήκουν στο μοντέρνο κίνημα της αρχιτεκτονικής. Κηρυγμένα επισήμως ως διατηρητέα μνημεία νεότερης κληρονομιάς είναι τα κτίρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Πάρκο των καταρρακτών Εκπληκτικής ομορφιάς καταπράσινος χώρος με λιθόστρωτα δρομάκια, πέτρινα γεφύρια και φοβερή θέα, όπου δεσπόζει ο κάθετος καταρράκτης Κάρανος (Τσιρί-Παπά), που πέφτει από ύψος 70 μέτρων, ενώ στη βάση του υπάρχει υδροηλεκτρικός σταθμός.

Πίσω από τον Κάρανο βρίσκεται το σπήλαιο των καταρρακτών, με θολωτή οροφή, σταλαγμίτες και σταλακτίτες καθώς κι ένα πέτρινο γεφυράκι από το οποίο μπορείτε να δείτε ολόκληρο τον κάμπο μέσα από τα νερά του καταρράκτη.

Λίγο πιο κάτω είναι και ο διπλός καταρράκτης Λάμδα, με το νερό να πέφτει κλιμακωτά και να καταλήγει σε δύο λίμνες.

Υπαίθριο Μουσείο Νερού Το μουσείο Νερού στην περιοχή Μύλοι, την παλιά βιομηχανική ζώνη της Έδεσσας, και αποτελείται –ανάμεσα στ’ άλλα– από το πολύ καλά διατηρημένο Κανναβουργείο (εδώ φτιάχνονταν σκοινιά και σπάγκοι), με μηχανήματα εποχής κι ένα από τα ωραιότερα cafes της πόλης με φοβερή θέα, τον Αλευρόμυλο Σαλαμπάση, το Σησαμοτριβείο Περτσεμλή αλλά και τον Αλευρόμυλο Γιαννάκη, όπου υπάρχει ένα ενυδρείο με ψάρια από ποτάμια, λίμνες και ρέματα της περιοχής.

Ένας μεγάλος ανελκυστήρας οδηγεί πίσω στο πάρκο των καταρρακτών, προσφέροντας μοναδική θέα στον κάμπο.

Βαρόσι Δίπλα στο μουσείο βρίσκεται το Βαρόσι, ένας από τους τρεις χριστιανικούς μαχαλάδες της πόλης κατά την Τουρκοκρατία.

Υποδειγματικά αναστυλωμένα τα χρωματιστά σπίτια και τα αρχοντικά με τη μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, δίνουν μια εικόνα της παλιάς πόλης. Συναρπαστικός είναι ένας περίπατος στα λιθόστρωτα, τα παραδοσιακά καλντερίμια της συνοικίας.

Ναός Παλαιάς Μητρόπολης (της κοίμησης της Θεοτόκου) Η βυζαντινή εκκλησία του 14ου αιώνα βρίσκεται στη συνοικία Βαρόσι.

Πρόκειται για ξυλόστεγη βασιλική με ωραίες τοιχογραφίες και αγιογραφίες της περιόδου 1375-1389 και κάποιες άλλες του 17ου αιώνα.

Ναός αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βρίσκεται στη συνοικία Βαρόσι και ίσως είναι τμήμα μεγαλύτερου βυζαντινού ναού με στοιχεία από τους Παλαιοχριστιανικούς χρόνους στη δόμησή του.

Τα τρία κιονόκρανα και οι τοιχογραφίες του 14ου αιώνα αξίζουν την προσοχή σας.

Λαογραφικό Μουσείο Φιλοξενεί εκθέματα της καθημερινής ζωής των κατοίκων από το 19ο αιώνα και μέχρι τη δεκαετία του 1950 καθώς και μια συλλογή εκκλησιαστικών βιβλίων, η οποία περιλαμβάνει μια Παλαιά Διαθήκη του 1753.

Γενί Τζαμί Το μοναδικό τούρκικο τζαμί που διατηρείται αναλλοίωτο χτίστηκε το 1904 από τον πασά Χασάν Φεχμί. Έχει ανακηρυχτεί διατηρητέο μνημείο και σήμερα χρησιμοποιείται για τη φύλαξη αρχαιολογικών και άλλων ευρημάτων.

Ρολόι Εντυπωσιακή κατασκευή και σήμα κατατεθέν της πόλης, βρίσκεται στο κέντρο της και κατασκευάστηκε στις αρχές του 1900, αλλά λειτούργησε την ημέρα που απελευθερώθηκε η Έδεσσα, στις 18/10/1912. Η βάση του είναι φτιαγμένη από σιδηρόπετρα, ενώ το υπόλοιπο από πουρόπετρα.

Αρχαία Έδεσσα Η πόλη αναπτυσσόταν σε δύο επίπεδα (στην Άνω Πόλη ή Ακρόπολη πάνω στο βράχο όπου βρίσκεται και η σημερινή Έδεσσα και στην Κάτω Πόλη, στους πρόποδες του βράχου στον καταπράσινο κάμπο του Λόγγου) και βρισκόταν πάνω σε ένα σημαντικό οδικό άξονα, τη Βασιλική Οδό, η οποία έγινε επί Ρωμαϊκών χρόνων Εγνατία Οδός.

Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ευρήματα από τους Νεολιθικούς χρόνους, την Εποχή του Χαλκού και την Εποχή του Σιδήρου, ενώ έχουν αποκαλύψει τμήμα του τείχους στην Άνω και την Κάτω Πόλη, νεκροταφεία και κτίρια.

Ξεχωρίζουν το αρχαίο τείχος (κατασκευάστηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα) και η κεντρική πλακόστρωτη οδός, με μήκος 80 μ., που περιστοιχίζεται από στοές και κτίρια κυρίως της Παλαιοχριστιανικής εποχής.

Ποταμός Εδεσσαίος (ή Βόδας), Κιουπρί Ξεκινώντας την πορεία του από την κατάφυτη περιοχή του Πασά Τσαΐρ, μαζί με τους επτά παραποτάμους του, διασχίζει ολόκληρη την πόλη και δημιουργεί υπέροχα καταπράσινα τοπία, ενώ οι πάμπολλες μικρές και μεγάλες γέφυρες δίνουν αφορμές για περιπάτους.

Επίσης, μπορείτε να κάνετε ράφτινγκ ή να πιείτε καφέ και ποτό στα «καταρρακτάκια», την πολύ ζωντανή περιοχή με τους μικρούς καταρράκτες που σχηματίζονται από τις διακλαδώσεις του ποταμού μέσα στην πόλη.

Πολύ ατμοσφαιρική είναι και η βυζαντινή πέτρινη τοξωτή γέφυρα Κιουπρί, πνιγμένη στο πράσινο.